آشنایی با انواع مدل‌های درآمدی کسب‌وکارها

مدل‌های درآمدی کسب‌وکار چیست؟

حالا که با مدل‌های کسب و کاری مدرن آشنا شدیم نوبت به بحث مهم و دلچسب مدل‌های درآمدی کسب‌وکار می‌رسد. مدل‌های درآمدی کسب‌وکارها در دو کلمه تعریف می‌شود: نحوه درآمدزایی یا به پول رسیدن. اصلا همه‌ی مسیرهای کسب و کار باید به درآمدزایی برسند وگرنه حتی اگر خیلی خوب و بی‌نقص هم طراحی شده باشند، ولی درآمدزایی نداشته باشد نمی‌تواننند مفید باشند. صرف نظر از اینکه محصول، خدمات یا مدل کسب و کار شما چقدر خوب باشد، تنها زمانی می‌تواند مفید باشد که آنها را به پول نزدیک کرد.  ما در مطلب جدید وبلاگ حوزه هنری دیجیتال میخواهیم به مبحث مدل‌های درآمدی کسب‌وکار (Business revenue models) بپردازیم. خود من برای اولین بار وقتی وارد بازار کسب و کارهای اینترنتی شدم، فکر می‌کردم نوشتن یک محتوای با ارزش کافی است اما بعد از مدتی پی بردم که یک محتوا زمانی خوب است که علاوه بر داشتن اطلاعات ارزشمند، دست خریدار را در دست مشتری بگذارد و در واقع مشتری را به سمت هدف، حالا خرید یک جنس باشد یا ارائه خدمات، سوق دهد در غیر اینصورت عملا کار ما به سودهی نرسیده است. مدل کسب‌وکار هر جوری که باشد باید به کسب درآمد ختم شود و گرنه طولی نمی‌کشد که کسب و کار با شکست مواجه می‌شود.

انواع مدل‌های درآمدی کسب‌وکار

همانطور که در بخش قبل هم توضیح داده شد با ظهور اینترنت مدل‌های درآمدی کسب‌وکارها تا حد غیر قابل تصوری به دنیای دیجیتال وابسته شده است. در دنیا، مدل‌های درآمدی متفاوتی وجود دارد ولی در این بخش تلاش شده است مدل درآمدی استارتاپ‌هایی را به شما معرفی کنیم که فقط با ابتکار عمل محصولات و خدمات خود را ارائه داده‌ و به موفقیت بی‌نظیری دست یافته‌اند.

   1. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با الگوی رایگان Free

در الگوی رایگان فقط و فقط هدف جذب مشتری هست و بس. حالا به ابتکارات مختلف مشتری را جذب کرده و بعد از ارائه خدمات درست و حسابی آنها را برای رسیدن به هدف که همان کسب درآمد است، حفظ می‌کنیم. این الگو روش خوبی برای استارتاپ‌های تازه کاری بود که خیلی خوب جواب گرفتند و حالا به درآمدهای بالایی رسیدند.

   . درآمد صفر

درآمد صفر همانطور که از اسمش مشخص است به این زودی‌ها فکر درآمدزایی را باید از سر بیرون کرد. شاید برایتان سؤال پیش بیاید که این‌ مورد با قانون اصلی الگو درآمدی که فقط باید به سودهی برسد، مغایرت دارد. اما نگران نباشید سود شما در این الگو کسب اطلاعات است. در این روش، هدف شما کسب درآمد مستقیم و کوتاه‌مدت نیست. بلکه شما به دنبال رسیدن به اهدافی هستید که در بلندمدت به کمک کسب و کارتان بیاید؛ مثل کسب اطلاع از رقبا، سرمایه‌گذاری روی برندینگ، حفظ سهم بازار، جلوگیری از ورود رقبای جدید و خلاصه همه آنچه که به صورت غیرمستقیم می‌تواند به کسب درآمد شما کمک کند. یکی از نمونه‌هایی که روی چنین الگوی کسب درآمدی حسابی سرمایه‌گذاری کرد، نرم‌افزار تلگرام بود.

   . کمک‌های مردمی Tip Jar/donation

در این سبک از مدل‌های درآمدی کسب‌وکار، به مردم خدمات می‌دهید ولی درعوض از آنها می‎خواهید که در صورت رضایتمندی از خدمات، به شما کمک کنند. شاید این پیشنهاد در خدمات اینترنتی رایج نیست اما در کشورهای دیگر که کار با اینترنت بیشتر جا افتاده است این الگو به تناسب بیشتر جواب می‌دهد. مثلا سایت ویکی پدیا یکی از نمونه‌های بارز این الگو است. سایت ویکی‌پدیا رایگان خدمات می‌دهد ولی ازطریق کمک‌های مردمی شارژ می‌شود. حالا ممکن است این خدمات بصورت مالی باشد یا بصورت سرویس‌های متفرقه‌ی غیرمالی. البته در حال حاضر این روش توسط تولید کنندگان پادکست‌ها و همینطور طراحان فونت در کشور ما اجرا می‌شود و تا حدی هم از این طرح پشتیبانی شده است. این یکی از رایج‌ترین مدل‌های درآمدی کسب‌وکار در عصر مدرن است که ازقضا اینفلوئنسرها از آن بهره می‌گیرند.

   . مبادله پایاپای خدمت یا محصول (Barter or Swapping Product or service)‌

این مدل حتما شما را یاد زمان‌هایی که هنوز پول اختراع نشده بود ومعامله کالا به کالا انجام می‌شد، می‌اندازد. این مدل کسب درآمد به نام " الگوی درآمدی بدون پول نقد" نیز معروف است. شما می‌توانید در ازای خدمات یا محصولی که بخواهید، خدمات یا محصول مورد نظرتان را دریافت می‌کنید. قطعا در این مدل کسب درآمدی که مختص نیاکانمان هست، بسیار کاربلد هستید و نیاز به توضیح بیشتری ندارد. البته اسم این مدل Barter از "تأتربارتِر" که از سال 1993 و تا کنون همچنان در روستاها برگزار می‌شود و به جای بلیط محصولات روستایی را دریافت می‌کنند گرفته شده است.

   . فریمیوم (Freemium)

در این الگو درآمدی، مثل سایرمدل های بخش رایگان، خدمات اصلی بصورت رایگان به مشتریان عرضه می‌شود اما اگر مشتریان علاوه بر آن درخواست اضافی داشتند باید در ازای آن پول پرداخت ‌کنند. مثلا از خدمات اصلی تلگرام رایگان استفاده می‌شود اما اگر استیکر جدید و خاص می‌خواهند باید آن‌را خریداری کنند. برای نمونه‌های  بیشتر می‌توان از سرویس Dropbox یاد کرد که خدمات عمومی را به صورت رایگان ارائه می‌دهد ولی برای کاربران شرکتی و یا سازمانی که نیازمند خدمات خاص‌تری هستند هزینه دریافت می‌کند. یا ابزارمدیریتی پروژه تسکولو، اگرچه به صورت رایگان قابل استفاده است اما برای امکانات بیشتر باید حق عضویت پرداخت کنند. و همینطور سرویس مدیریت حرفه‌ای استارتاپ تولگرام برای درآمدزایی در کانال‌های تلگرام و شبکه‌های اجتماعی طراحی شده‌است. سرویس دهی اصلی خود را که ارسال زمان‌بندی شده پست‌های در تلگرام است به صورت رایگان ارائه می‌دهد اما برای سایرامکانات هزینه دریافت می‌کند.

    2. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با الگوی فروش مستقیم (Direct Selling)

این الگو همان روش خرید و فروش مرسوم است. خریدارمحصول و خدمات و هر چیزی که شما ارائه داده‌اید را انتخاب کرده و درازای آن پول پرداخت می‌کند و تمام؛ یعنی دیگر شما مالک آن نیستید. برای این مدل معمالات مرسوم الگوهای خاصی طراحی شده است که دانستن آن‌ها قطعا به روش کسب درآمدی شما کمک می‌کند.

   . هرچقدر دلت می‌خواهد بده (Pay what you want)

برای رسدین به هدف، که همان سودهی است باید زودتر مشتری جذب کرد. برای اینکار که هم مشتری جذب کنید و هم زودتر به پول برسید ابتکار جالبی در این مدل صورت گرفته است. اجازه دهید مشتری خدماتتان را به کار ببرد از امکانات آن استفاده کند و بعد، از او بخواهید که روی آن قیمت بگذارد. البته برای سودهی بهتر در این مدل درآمدی، انتشارات کتاب الکترونیک انتشارات ناب ""Leanpub اینگونه عمل کرده است که سامانه‌ای را در اختیار مؤلفین قرار داده‌ تا در آنجا به تألیف کتاب و انتشار آن اقدام کنند. قیمت دهی این کتاب‌ها را با در نظر گرفتن حداقل و حداکثر رنج قیمتی به انتخاب خریداران سپرده است. نمونه این نوع الگوی درآمدی در ایران تراست زون بود، که متأسفانه با شکست مواجه شد.

   . یکی بخر یکی هدیه بده

در این مدل برای جذب مشتری پای احساس انسان دوستانه خریدار وارد ماجرا می‌شود. با این روش که در ازای خرید شما یک هدیه به افراد بی‌سرپرست یا خیره اهدا می‌شود. حالا این هدیه می‌تواند مشابه خرید شما یا مایحتاج ضروری زندگی باشد؛ مثل روشی که درشرکت (OLPC) One Laptop per child یک لپ تاپ برای هر کودک، تولید کنندگان رایانه‌های کوچک بکار رفته است و با خرید هر لپ‌تاپ، یک لپ تاپ به کودکان نیازمند افریقایی برای ارتقاء آموزشی علوم پایه کامپیوتری اهداء می‌شود. در ایران هم مشابه این موارد مخصوصا در سوپرمارکت‌ها یا فروشگاه‌های لوازم تحریری با شعار اینکه با خرید شما، بخشی از سود حاصله برای کمک به افراد نیازمند خرج می‌شود به جذب مشتری پرداخته‌اند. به عنوان نمونه همین سه سال پیش سوپرمارکت آنلاین روکولند (با پشتیبانی شرکت کاله، گرجی و پچ پچ) یک پک تغذیه تحصیلی به نام بسته مهربانی که  شامل 6 عدد دسرنوشیدنی کاله، 5 عدد بیسکویت نیم چاشت پروبیوتیک، 5 عدد ویفر کارامل گرجی و 5 عدد کروسان پچ پچ بود و با قیمت 25.000 تومان عرضه می‌شد. در صورت خریداری این بسته، یک بسته هم با همکاری بنیاد کودک به دست نیازمندان می‌رسید.

   . مدل درآمدی فروش داده (Data Sell)

اصطلاح Data Sell مربوط به فعالیت‌هایی است که با جمع آوری گزارشات موثق از کاربران مختلف به محتواهای ارزشمندی تبدیل می‌شوند که برای درآمدزایی و سودرسانی مشاغل مربوطه بسیار کارآمد است. اگر بخواهیم آنرا در دوجمله خلاصه کنیم: تحلیل حجم انبوهی از اطلاعات ارزشمند و فروش نتایج آن‌ها به شرکت‌های مرتبط. این اطلاعات برای شرکت‌ها مثل کلید راه‌گشا هستند و شاید بکلی روند کسب درآمدی آنها زیر و رو کند. دقت داشته باشید که این الگوی کسب درآمدی باید همانند یک تحقیق اقتصادی دقیق و باکیفیت باشد وامکان دارد مدت‌ها طول بکشد اینگونه است که ارزشمند می‌شود اما اگر یک گزار سرسری و آبکی باشد کسی حاضر نیست بابت آن پولی بدهد. برای نمونه به سایت Patientslikeme (بیماران مثل من) که یک صفحه اجتماعی برای بیماران است اشاره می‌کنیم. این سایت از تجربه خانواده یک بیمار ASL (یک بیماری که در عملکرد عضلات بدن اختلال ایجاد می‌کند و درآخر باعث فلجی کامل می‌شود) شروع شد. خانواده این بیمار در تلاش بودند که هرجوری ممکن است جلوی پیشرفت بیماری را بگیرند. خلاصه اینکه بعد از مدتی پژوهش و جستجو متوجه می‌شوند که بهترین روش تجمیع تجربیات بیماران مشابه است که آنها هم سرسختانه در حال جنگیدن برای سلامتی هستند. حالا این سایت با تجزیه و تحلیل اطلاعات بیماران، نتیجه حاصله را به شرکت‌های داروسازی و بهداشتی می‌فروشند. این حجم اطلاعات دقیق در برنامه‌ریزی تولید و فروش دارویی بسیار مؤثروکلیدی است. همانطور که گفته شد این نوع کسب درآمدی زمان‌بر است و برای بهره‌برداری سریع استارتاپ‌ها اصلا مناسب نیست مگر اینکه مثل روش نظر باز که بر پایه نظرسنجی کاربران داده‌ها را طبقه‌بندی کرده و ارائه می‌دهند فعالیت کنند. سیستم کاری نظر باز بر پایه فروش نتایج تجزیه و تحلیل نظرسنجی کاربران انجام می‌شود. تحقیقات حاصله از این آژانس تحقیقاتی کاملا تحت نظارت مراجع قضایی و براساس قانون و کاملا محرمانه در اختیار شرکت‌های مورد نظر ارائه شده و پس از آن مسئولیت انتشار آن کاملا به عهده‌ی شرکت سفارش دهنده است.

   . مدل درآمدی حق عضویت (Subscription Revenue Model)

بر طبق هدف اصلی برای رسیدن به سودهی مدل درآمدی حق عضویت یک مدل مناسب و حتی می‌توان گفت محبوب‌ترین مدل برای استارتاپ‌ها است. چون در ابتدا هرچقدر هم که جزئی ولی به پول می‌رسند. با این مدل، مخصوصا در نصب ویروس کش‌ها، زیاد روبه رو شده‌اید. اگرچه با ارائه برخی از خدمات عمومی با هدف جذب مشترک جدید با جدیت وارد عمل می‌شوند، اما سیاست کاری در این مدل، بیشتر بر مبنای نگه داشتن مشترکان دائمی است تا جذب مشتری‌های جدید. نرم‌افزاها تلاش می‌کنند که با به روزرسانی و تقویت محتواهای مورد نیاز کاربران، مشترکان را برای تجدید دوره حق عضویت ترغیب کنند. برای نمونه از اپلیکیشن‌های موفق ایرانی می‌توان از سیستم حسابداری شخصی جیب نام برد. این سیستم برای ارائه خدمات حسابداری از شما می‌خواهد که حق عضویت را پرداخت کنید. اما قبل از آن شما می‌توانید حدود یک هفته به طور رایگان از این اپلیکیشن استفاده کنید. از ارائه خدمات نرم‌افزاری رایگان سیستم نام‌آشنای Software as a Service(SaaS) یا سرویس SaaS ابری اشاره کرد. در این سیستم هم برای جذب مشتری ابتدا بصورت رایگان از خدمات استفاده می‌کنید و اگر راضی بودید با پرداخت حق عضویت از خدمات بیشتر و بهتری بهره‌مند شوید. درزمینه ارائه محتوا، شاید یکی از معتبرترین سایت‌ها سایت متمم باشد که با دسته‌بندی محتواهای ارزشمند خدمات رسانی خوبی دارد، بدون حق عضویت از این سایت دست خالی بیرون نمی‌روید وحدود یک سوم از محتواهای ارزشمند این سایت استفاده خواهید کرد و درصورت عضو شدن به این مجموعه به تمامی محتواهای این سایت دسترسی پیدا خواهید کرد.

   . مدل درآمدی کرایه (Leanding /Rending /Leasing)

در این مدل درآمدی یک خریدار (اجاره دهنده) و یک سرمایه‌دار (موجر) وجود دارد. در ازای پرداخت مبلغی، مالکیت کالا موقتا، از فروشنده (موجر) به خریدار (اجاره دهنده) منتقل می‌شود. در اینصورت موجر برای استفاده از کالای مورد نظر در مدت زمان مشخص به صورت دوره‌ای هزینه پرداخت می‌کند. پس از اتمام قرار داد، فروشنده ممکن است مالکیت کالا را پس بگیرید یا آنرا به اجراه دهنده واگذارکند. مدل درآمدی کرایه، بیشتر معاملات مربوط به مبادله کالاهای گران‌قیمت یا کم مصرف صورت میگیرد. در گروه کالاهای گران‌قیمت، دستگاه‌های پزشکی یا خودرو ها به این طریق معامله می‌شوند و برای کالاهای کم مصرف می‌توان به خدمات ظروف کرایه و تجهیزات مجالس اشاره کرد. از نمونه شاخص کسب و کار اینترنتی با این مدل درآمدی می‌توان به سایت ایران رنتر برند شرکت دانش بنیان (هوشمند آرمان گستر آریا) اشاره کرد. این سایت جدیدا به نام لندو تغییر کرده است. این شرکت آماده خدمات‌رسانی به صورت اقساطی است. اما این مدل، خود شامل یک زیر مدل با نام Pay per use یا Pay as you go معروف است. برای آشنایی بیشتر دربخش بعدی به تشریح این مدل می‌پردازیم.

   . مدل درآمدی پرداخت به ازای هر بار استفاده (Pay per use)

مدل پرداخت به ازای هر بار مصرف در مورد اینکه از چه محصول یا خدماتی استفاده می‌شود قابل تعریف است. اما در کل اگر بخواهیم آنرا به صورت ساده‌تر توضیح دهیم اینگونه است که مشتریان فقط در ازای هر بار استفاده از خدمات یا محصولی موظف به پرداخت هزینه هستند. برای درک بهتر این نمونه می‌توان کرایه ماشین را مثال زد. که براساس میزان کیلومتری که پیموده و زمانی که ماشین کرایه شده است هزینه دریافت می‌شود. کرایه کردن به دو روش انجام می‌شود. در روش اول، هزینه در یک مرحله پرداخت می‌شود مثل همان ظرف و ظروف کرایه‌ای، یکبار استفاده می‌شوند و پول یکباره پرداخت می‌شود. اما در روش دوم، مثل کرایه ماشین یک مقداری محاسبه پیچیده تر می‌شود و این مدل زمانی خوب جواب می‌دهد که پارامتر خوب و استانداری برای سنجش میزان استفاده کاربر داشته باشید.

   . مدل درآمدی قیمت گذاری پویا (Dynamic Pricing)

در مدل درآمدی قیمت گذاری پویا نوع درآمدزایی بسته به زمان و نوع تقاضا متغییر است. ما ایرانی‌ها با این مدل قیمت‌گذاری کاملا آشنا هستیم. چون کاملا با نوسان بازار دلار قیمت‌ها سریعا تغییر می‌کنند. این نوع روش برای صنایع مختلف مخصوصا صنعت گردشگری، حمل و نقل، خرده فروشی و هر صنعتی با توجه به نیازهای فردی و تقاضای محصول به تناسب تأثیر خواهد داشت. بنابراین اگر می‌خواهید در این نوسان بازار ضرر نکنید بهتراست بجای روش قمیت گذاری ثابت از این مدل درآمدی استفاده کنید.

   . مدل درآمدی نرخ ثابت (Flat Rate)

این مدل قیمت گذاری محبوب باب دل خریدار است. خریدار یا کاربر مبلغ را یکجا پرداخت می‌کند و دیگر کاری ندارد که بازار دلار کم و زیاد شده است یا نه. مثلا برای خرید شارژ ماهانه مبلغ را یکجا پرداخت می‌کند و اپراتور موظف است که در این مدت از کاربر پشتیبانی کند. این نوع درآمدزایی معمولا وقتی به سودهی می‌رسد که از زمان دریافت هزینه  و زمان ارائه خدمات زمان زیادی نگذرد. با قیمت‌گذاری ثابت، اعتماد مشتری به خدمات شرکت‎ها بسیار بالا می‌رود اما این موضوع تا زمانی دوام دارد که شرکتی با قیمت رقابتی و ارزان‌تر وارد بازار نشده باشد. برای مثال می‌توان از خدمات بسته‌های نامحدود ایرانسل استفاده کرد. بسته اینترنتی از ساعت 2 تا 6 صبح با قیمت 3 هزار تومان، یا مکالمه درون شبکه 30 ساعته فقط با مبلغ 3 هزارتومان و مواردی از این قبیل.

   . مدل درآمدی حق امتیاز (Franchise)

وجود فروشگاه‌های زنجیره‌ای متعدد با گرفتن حق امتیاز از مالک برند توانسته‌اند با نام آن برند در هر شهر و منطقه‌ای فروشگاهی راه بیاندازند. این مدل کسب درآمدی نام برندها را تمامی دنیا پرآوازه کرده است.  مثل برند مک دونالد، برگر کینگ و استار باکس. این مدل درآمدزایی بنابر اعتماد و اعتبار صاحب برند و سرمایه گذاری گیرنده برند شکل می‌گیرد. در واقع می‌توان گفت برای هر دو طرف یک تجارت برد-برد است. چون صاحب برند بیشتر بر روی بازاریابی و تبلیغات تمرکز می‌کند و گیرنده‌های برند برروی فضای ارائه محصول. از نمونه‌های داخلی می‌توان به فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوروش، آیس پک، ساندویچ هایدا و ازاین موارد نام برد.

   . صدور مجوز (Licensing)

مدل کسب درآمد از صدور مجوز یعنی مبتکران فناوری با صدور مجوز به سایر شرکت‌‌ها، به آنها اجازه می‌دهند تا با ساخت محصول جدید از آن بهره وری کنند.  در این مدل از درآمدزایی فقط می‌توانید بر روی دارایی های معنوی خود تمرکز کنید. یعنی شما مجوز ابتکار یا خلاقیت خود را در ساخت کالا یا محصولی به شرکت می دهید و فقط هزینه جواز خودتان را دریافت میکنید. برای مثال فروشگاه اینترنتی ژاکت نمونه خوبی است. این فروشگاه یکی از معتبرترین فروشگاه‌های اینترنتی برای واگذاری قالب و افزونه ورد پرس است.

    3. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با الگوی شخص ثالث (Third Party)

در این مدل درآمدی به غیر از خریدار و فروشنده پای نفر سومی در میان است. به این معنی که هزینه و سود شغل شما به طور غیر مستقیم از طریق یک منبع دیگر یا شخص ثالث صورت می‌گیرد. این نوع بیشتر به منابع تبلیغاتی که فراهم کننده /موجب ارائه دهندگان خدمات آنلاین و شرکت‌های رسانه‌ای برای کسب درآمد هستند اطلاق می‌شود.

   . مدل تبلیغات Ad- based

مدل کسب درآمدی از طریق تبلیغات برای هیچ کس نا آشنا نیست. هر کسی به محض اینکه کسب و کاری را شروع می‌کند به امید این است که با تبلیغات به کارش رونق ببخشد. در این روش با تولید محتوایی جذاب و موافق طبع مشتریان و انتشار آن، به هر طریقی به صورت آنلاین یا آفلاین (بصورت چاپی)، برای دستیابی به مشتری صورت می‌گیرد. معمولا در این مورد باید به سراغ سایت‌های معتبر و کانال‌های معروف در شبکه‌های مجازی رفت. این مدل کسب درآمدی گاها با مدل منبع یابی جمعی ادغام می‌شود. برای نمونه می‌توان به درآمدزایی CBS، YouTube و New York Times اشاره کرد.

   . همکاری / ارجاع Affiliate /Referral fees

در این مدل کسب درآمدی در ازای هدایت هر مشتری به وب سایتی که برایش تبلیغ می‌کنید، هزینه‌ای بابت این واسطه گری به شما پرداخت می‌شود. به این معنی که به جای تبلیغات برجسته و علنی فقط  به صورت لینک‌دهی سایت مورد نظر را معرفی می‌کنید. برای درک بهتر این مدل می‌توان از یک مثال استفاده کرد مثلا  اگر درمحتوای معرفی یک محصول  به سایت آمازون لینک دهید و این واسطه گری به خرید مشتری منجر شود، مبلغ اندکی بابت بازی در نقش ثالث مبلغ اندکی به شما پرداخت می‌شود. سایت‌های تبلیغاتی زیادی مانند TopTenReviews یا TheWriteCutter از این مدل استفاده می‌کنند و کسب درآمد خوبی بهم زده‌اند.

    4. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با واسطه‌گری ‌(Broker/Matchmaking)

در این مدل کسب درآمدی یک پلتفرم امنی برای رابطه بین فروشنده، خریدار یا مزایده ایجاد می‌شود و به واسطه این اتصال کارمزدی به سایت پرداخت می‌شود. نمونه خوب این نوع کسب درآمدی سایت ایسام است. فروشنده‌ها می‌توانند با استفاده از این سایت کالاهای خودشان را عرضه کنند و با فروش آن درصدی حق کمیسیون به سایت پرداخت می‌کنند. این مدل دقیقا مشابه همان روشی است که در آژانس ها معاملاتی انجام میشود پیش میرود.

    5. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با پلتفرم ایجاد ارتباط (Commission)

این مدل یک مدل کسب درآمدی موفق و بسیار کارآمد است. ارائه خدمات به روشی آسان و سریع برای کارهای ضروری. در این مدل بستری فراهم می‌شود که هر دو طرف ماجرا به سود می‌رسند. اسنپ نمونه خوبی برای این مدل کسب درآمدی است. راننده‌ را به افرادی که به دنبال تاکسی هستند اتصال می‌دهد. از نمونه‌های خارجی می‌توان به Airbnb و EBay اشاره کرد.

    6. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با الگوی درآمدی ترکیبی

همانطور که از اسمش مشخص است ترکیبی از الگوهای کسب درآمدی است. استارتاپ‌ها بنا بر موقعیتی که دارند روند کسب درآمدی خود را تغییر می‌دهند تا به سودهی بیشتری برسند و در این مدل الگوهای نوآورانه‌ای هم ایجاد می‌شود.

    7. مدل‌های درآمدی کسب‌وکار با مدل درآمدی تیغ ریش‌تراش

این مدل کسب و کار ابتکارخلاقانه برای فروش تیغ ریش تراش بوده است. سیاست کسب درآمدی در مدل طعمه و شکار به این طریق است که محصول را با قیمت کم یا حتی رایگان (طعمه) در اختیار مشتری می‌گذارند ولی در عوض محصولات جانبی را به قیمت یا حتی گران تر‌ عرضه می‌کنند. برای نمونه ایرانی که خیلی هم به چشمتان خورده است خرید دستگاه قند خون رایگان با ضمانت مادام العمر است. دستگاه قند خون را مشتری رایگان دریافت می‌کند ولی برای استفاده از آن به نوارهایی نیاز دارد که قیمت بالایی دارند. از نمونه های خارجی هم می‌توان به Gillette نام آشنا، Inkjet Printers که پرینترهای را ارزان ارائه می‌دهد ولی درعوض محصولات جانبی را با سودهی بالایی ارائه می‌دهد و تولیدات X-Box اشاره کرد.

    8. مدل درآمدی سفارشی‌سازی یا (Customized Everything)

همه‌ی ما دیگر با واژه VIP آشنا هستیم. این اسم زاده‌ی همین مدل کسب درآمدی است. محصولات را با ابتکار و کمی سفارش سازی به یک محصول متفاوت تبدیل می‌کنند که برای مشتری جذاب باشد. گاهی VIP تبدیل به VVIP می‌شود و محصول با سفارش‌سازی دوبرابری به مشتری عرضه می‌شود. از نمونه‌های این مدل کسب درآمد می توان به کتانی‌های سفارشی برند نایک برای بازیکنان معروف یا استارتاپ جذاب دوزلی بوک را معرفی کرد. در دوزلی بوک، با گرفتن یکسری اطلاعات شخصی یک کتاب سفارشی برای کودک ارائه می‌دهند. سایت goJourny هم یک نمونه از سفارشی سازی با برنامه ریزی منحصر به فرد مسافرت برای افراد ثرومند است.

    9. مدل درآمدی منبع‌یابی جمعی (Crowdsourcing)

مدل منبع یابی انواع و اقسام مختلفی دارد ولی در کل فراخوانی برای تولید محتوای برتر است. برای درک این مدل خوب است سری به سایت Threadless بزنید. مدل کسب درآمدی دراین سایت مدل منبع یابی، جمع سپاری یا انبوه سازی است. در این سایت از طراحان خلاق دعوت به همکاری می‌شود. طراحان مدل‌های تبلیغاتی مختلف را ارائه می‌دهند و در صورت فروش مبلغی به آنها پرداخت می‌شود. سبک دیگری برای فراخوان تولید محتوا این گونه است که شرکتی مشکل خودش را مطرح می‌کند و از کسانیکه ابتکار خوبی به ذهنشان می‌رسد دست یاری دراز می‌کند. به این ترتیب هرکسی که ابتکار خوبی ارائه دهد هزینه‌ای به عنوان جایزه بهترین  راهکار دریافت می‌کند. استارتاپ‎های زیادی از این طریق کسب درآمد می‌کنند در حال حاضر کارن کراد به منظورارتباط کارآفرینان با سرمایه‎گذاران است. به این صورت که کارآفرینان ایده و کار خود را ارائه و سرمایه‌گذاران به واسطه این سایت با آنها آشنای می‌شوند. یا وب سایت حامی جو که بستری را برای گردهمایی صاحبان ایده و حامیان آنها فراهم می‌کند. وب سایت YouTube، P&G Connect and Develop ، Cuusoo نمونه‌هایی این نوع کسب درآمدی هستند.  

    10. مدل واسطه زدایی (Disintermediation)

این مدل کسب درآمدی همان مدل درآمد از تولید به مصرف سنتی است که در کوچه وبازار برای اجناس با کیفیت و خوش قیمت به گوشمان زیاد خورده است. در روند رساندن محصول از تولید کننده به مشتری هرچقدر واسطه‌ها کمتر شوند به تناسب قیمت محصول به قیمت اصلی نزدیک تر شده و رضایت مشتری را درپی دارد. شرکت‌های Dell وCasper از نمونه‌های خارجی و انتشارات آریانا قلم نمونه موفق داخلی این مدل کسب درآمدی است.

    11. مدل درآمدی دسترسی اندک یا (Low touch)

در مدل کسب درآمدی با دسترسی اندک فقط یک چیز مد نظر است و آن فروش با مبلغ اندک است. در این مدل اصلا به مشکلاتی که شاید مشتری با آن درگیر شود فکر نشده است و فقط برروی ارائه محصول یا خدمات محدود برای رسیدن به پول تمرکز می‌شود. مثلا روش درآمدی برند IKEA که مبلمان را در بسته بندی به مشتریان ارائه می‌دهد و آنها باید خودشان مبلمان را مونتاژ کنند. خلاصه اینکه در این مدل تا جاییکه ممکن است خدمات رسانی اضافه را برای دریافتی کمتر به حداقل می‌رسانند.

    12. مدل تقسیم‌بندی (Fractionalization)

مدل تقسیم بندی بر مبنای فروش بخشی از محصول به صورت جداگانه استوار است. فرض کنید که محصول شما یک پیتزا است. شما می‌توانید هر قطعه آنرا به صورت جداگانه به افراد مختلفی بفروشید. برای این مدل سیاست کاری شرکت نت جتز Net Jets مثال خوبی باشد. در نت جتز جت‌ها با مالکیت یک ششم به خریدار واگذار می‌شوند، یعنی خریدار از جت استفاده می‌کند اما نه همیشه، این مدل هم به نفع خریدار است چون با مبلغ تقریبا مقبولی مالک جت شده است و هم فروشنده می‌تواند از محصولش در زمان‌های مختلف بهره‌برداری کند.

    13. مدل تیغ ریش تراش برعکس (Reverse Razor Blade)

خوب در مدل تیغ ریش تراش محصول اصلی رایگان ولی وسایل جانبی گران بودند، ولی در این مدل محصول اصلی به قیمت تقریبا بالا ارائه می‌شود ولی درعوض لوازم جانبی ارزان قیمتی دارد. در مدل اول تمامی سودهی در زمانی اتفاق می‌افتاد که مشتریان لوزام جانبی را خریداری کنند اما در روش دوم زمان سودهی زودتر صورت می‌گیرد و مشتری ها در صورت استفاده از امکانات بیشتر به خرید لوازم جانبی رو می‌آورند. برای مثال‌های این روش کسب درآمدی می‌توان به Apple's iPod & iTune, Macbooks & pages و Keynote اشاره کرد.

    14. مزایده معکوس (Reverse auction)

در این نوع روش درآمدی نقش‌ سنتی خریدار و فروشنده معکوس می‌شود. یعنی برخلاف روند یک حراج معمولی، خریداران با ارائه قیمت‌های بالا مزایده را در دست می‌گرفتند در این مدل فروشندگان برای به دست آوردن محصول با خریدار وارد رقابت می‎شوند و با ارائه قیمت‌های مختلف حراجی را به سمت پایین‌ترین قیمت پیشنهادی سوق می‌دهند. مزایده معکوس معمولا در ارائه پروژه ساختمانی توسط پیمانکاران کاربرد خوبی دارد. از نمونه‌های موفق این مدل کسب و کار، می‌توان به PriceLine یا LendingTree اشاره کرد.

سخن پایانی

این متن به منظور آشنایی با مدل‌های مدرن کسب وکار و مدل‌های درآمدی کسب‌وکار برای مراکز مختلف سازمان حوزه هنری جمع‌آوری شده است. حوزه هنری دیجیتال برای ارائه دقیق و شفاف‌تر دراین عرصه، بخصوص در حوزه فرهنگ وهنر، پذیرای پیشنهادات نوین شما است.