شرکتها و کسبوکارهای بزرگ نمیتوانند تمام بازار را پوشش دهند. معمولا بخشهای کوچکی از بازار نادیده گرفته شده و یا خدمت و محصول مناسبی مطابق با نیاز آنها تامین نشده است. به این بخشهای کوچک نیچ مارکت یا بازاریابی جاویژه گفته میشود. ارائهی خدمات مورد نیاز این بخشها و ارائهی محصولات مناسب به آنها میتواند نقطهی پرتابی برای کسبوکارهای تازهکار و کوچک باشد. به طور کلی نیچ مارکتینگ (Niche Marketing) یا جاویژه بازار یک استراتژی تبلیغاتی است که بر یک بازار هدف مشخص متمرکز است.
به جای بازاریابی برای هرکسی که میتواند از یک محصول یا خدمات بهرهمند شود، این استراتژی، به طور ویژه بر نیچ مارکت یا گروهی از مشتریهای بالقوه متمرکز میشود که میتوانند بیشترین بهره را از این پیشنهادات ببرند. فایدهی این بازاریابی تخصصی این است که به برندها و کسبوکارهای مختلف امکان میدهد از یکدیگر متمایز باشند و به عنوان یک مرجع مستقل ظاهر شوند. بعلاوه هرکدام از آنها میتوانند با مجموعهی مشخصی از مشتریان خود ارتباط برقرار کنند.
یک کسبوکار به جای تلفیق شدن با برندها و کسبوکارهای دیگری که همان نوع محصول یا خدمت را ارائه میدهند، میتواند با استفاده از نیچ مارکتینگ به طور مستقل فعالیت کرده، به رشد بالقوهی خود دست پیدا کند و ارتباطی قویتر و طولانیتر با مخاطبان ایدهآل خود برقرار کند.
نیچ مارکتینگ چطور کار میکند؟
کلید اصلی ایجاد نیچ مارکتینگ، تحقیق است. یک کسبوکار با جستجوی دقیق نیچ مارکتها میتواند بفهمد جه بخشهایی در حال حاضر وجود دارد و چه چیزهای جدیدی میتواند با موفقیت رشد کند. زمانیکه یک نیچ مارکت بالقوه را شناسایی کردید لازم است در مورد سودآور بودن آن نیز فکر کنید.
اگر نیچ مارکت بدون هیچ رقیبی باشد ممکن است کسبوکارها به این نتیجه رسیده باشند که بدون سود و ارزش است. در مقابل اگر تعداد کمی محصول یا خدمات مشابه وجود دارد این میتواند نشانهی سودآوری بالقوهی ایدهی شما باشد. سرمایهگذاری بر یک نیچ مارکت، یافتن و توسعه دادن بخشی است که مشتریهای دردسترس خود و جا برای رشد دارد.
یک بازار جاویژه را میتوانید بر اساس فاکتورهای زیادی تعریف کنید اما برخی از فاکتورها شامل موارد زیر است:
- علایق و سرگرمیها
- ارزشها
- قیمت
- کیفیت
- درآمد
استراتژیهای نیچ مارکتینگ
حالا که نیچ مارکتینگ را شناختید شاید به این فکر کنید که چطور برای شرکت یا کسبوکار خود به دنبال یک بازار جاویژه بگردید. در ادامه پنج گام برای کسبوکارهای نوپا و یا کارآفرینان میآوریم که میتوانید آنها را درنظر بگیرید.
مخاطبان هدف خود را انتخاب کنید
برای شناسایی بازار ویژهی خود (نیچ مارکت) میتوانید از انتخاب یک بازار کلی شروع کنید. یک رویکرد خوب، تمرکز بر بخشی است که با آن آشنا هستید و سپس زیرمجموعههای آن را شناسایی کنید.
یک نیاز برآورده نشده یا کمیاب را شناسایی کنید
مخاطبان هدف خود را مورد تحلیل قرار دهید و خلاهای موجود در بازار را پیدا کنید. محصول یا خدمات شما باید نیازهایی که مخاطبان شما از آن محروم هستند را تامین کند. بخشی را انتخاب کنید که جای رشد هم دارد.
در مورد مشتریهای نیچ مارکتینگ تحقیق کنید
با تحقیق در مورد مخاطبان هدف خود میتوانید نیازها، اهداف، گرایشها و انتظارات آنها را شناسایی کنید. جذب مخاطب برای محصولات یا خدمات ضروری است. به همین خاطر نیازسنجی بازار هدف میتواند قدم خوبی برای پیشرفت شما باشد.
برنامهی کسبوکار خود را ایجاد کنید
برنامهای برای کسبوکار خود طراحی کنید و در آن خدمات یا محصولی که ارائه میدهید و نیاز به آن را، شرح دهید. مشتریهای ایدهآل خود را توصیف کنید و در مورد مدل قیمتگذاری نیز تصمیم نهایی خود را بگیرید. طوری برنامهریزی کنید که آنچه در مورد مخاطبان هدف آموختهاید منعکس کند.
محصولات یا خدمات خود را به مخاطبان خاص خود ارائه کنید
همانطور که خدمات یا محصول شما ویژه است، تلاشهای شما برای بازاریابی نیز باید محدود و ویژه باشد. تبلیغات هدفمند، پست بلاگ و هر نوع تبلیغات دیگر میتواند ابزاری مفید برای رساندن پیامتان به افرادی باشد که به ایدهی شما علاقمند هستند.
اهمیت و فواید نیچ مارکتینگ
مورد هدف قرار دادن یک بازار جاویژه یا
نیچ مارکتینگ چندین فایده دارد. از جملهی آنها میتوان به این موارد اشاره کرد:
- کاهش رقابتها
- تلاش متمرکز بر کسبوکار
- بدست آوردن تجربه
- ایجاد وفاداری به برند یا کسبوکار
هرچه خدمت یا محصولی که ارائه میکنید تخصصیتر باشد رقابت کمتری وجود خواهد داشت. این مساله باعث ایجاد فرصتی بهتر برای استفاده از بازار و هزینهی کمتر رقابت میشود. بعلاوه سر و کار داشتن با یک بازار کوچکتر به کسبوکارها اجازه میدهد تا تلاشهای خود را صرفا بر تامین نیازهای مشتریان خاص خود متمرکز کند.
تلاش متمرکز فرصتی برای متخصص شدن در یک محصول یا خدمات فراهم میکند. این تخصصی بودن یک کسبوکار احتمال توصیه کردن و تبلیغ آن را برای مشتریان دیگر نیز بیشتر میسازد. تحکیم موقعیت در یک نیچ مارکتینگ میتواند به کسبوکارها کمک کند تا با اطمینان بیشتری، پیشنهادات خود را به بازارهای بزرگتر و جدید ارائه کنند.
چطور نیچ مارکتینگ را شروع کنیم؟
برای اینکه ایدهای تازه پیدا کنید و آن را دنبال کنید باید مراحلی را پشت سر بگذارید. در ادامه 4 مرحله برای نیچ مارکتینگ را به شما معرفی میکنیم.
نقاط قوت و علایق خود را تعیین کنید
در ابتدای کار لازم است هدف و آنچه در آن مهارت دارید را بشناسید. بهترین استراتژیهای نیچ مارکتینگ در نقاط قوت و چشمانداز منحصربفرد برند شما نقش دارند. بنابراین بر ویژگیهای خاص و متمایز برند، تیم و خدمات یا محصول خود متمرکز شوید.
همچنین لازم است کارهایی که از انجام آنها لذت میبرید یا افرادی که دوست دارید با آنها کار کنید را در نظر داشته باشید. نیچ مارکتینگ فرصتی عالی برای تمرین و تمرکز بر افرادی است که بیشتر از همه میخواهید با آنها مرتبط شوید. بنابراین تعیین کنید که بیشتر تمایل به خدمت به چه کسی دارید.
در مورد نیچ مارکتینگ تحقیق کنید
وقتی در مورد نوع نیچ مارکتینگ که به دنبالش هستید ایدهای در ذهن دارید، لازم است مطمئن شوید که ایدهی شما عملی و منطقی است. تحقیق انجام دهید و ببینید آیا هیچ رقیبی در این کار دارید یا نه و اگر رقبایی وجود دارند آنها در حال حاضر در چه موقعیتی هستند.
مشتری ایدهآل خود را بشناسید
راهی دیگر برای به دست آوردن آگاهی و بازاریابی تخصصی یا نیچ مارکتینگ این است که نگاهی دقیق به مخاطبان هدف خود بیاندازید. نیازها و خواستههای آنها را شناسایی کنید. شناخت مشتریان ایدهآل میتواند به شما کمک کند محصول یا خدمتی بهتر به آنها ارائه کنید.
انتخاب، سنجش، تکرار
همانند اکثر استراتژیهای بازاریابی، شما نمیتوانید یک نیچ مارکتینگ ایجاد کنید و انتظار داشته باشید همه چیز به خوبی و خوشی پیش برود و به هر آنچه میخواهید برسید. باید ایدهی اولیهی خود را مورد آزمون قرار دهید، نتایج را مورد بررسی قرار دهید و مطابق آن ادامه دهید.
ممکن است اولین ایدهی شما برای نیچ مارکتینگ با شکست مواجه شود اما یک تغییر ساده میتواند همه چیز را عوض کند و مخاطبان زیادی را جذب کند.
مثالهایی از نیچ مارکتینگ
نیچ مارکتینگ برای کسبوکارهایی که تازهکار هستند و یا بودجهی محدودی هستند بسیار مفید است. ما در ادامه به چند نمونهی موفق از نیچ مارکتینگ اشاره میکنیم.
فروشگاه چپدستها در سانفرانسیسکو (Lefty’s)
جالب است بدانید تنها 10 درصد از جمعیت دنیا چپدست هستند و این مساله چپ دستها را یک نیچ مارکت طبیعی میسازد. فروشگاه چپدستها در سانفرانسیسکو لوازمالتحریر مدرسه، وسایل آشپزخانه، ابزار کشاورزی و سایر چیزهایی که مورد نیاز چپدستها است، تامین میکند.
کتابفروشی زنجیرهای Powell’s Books
بزرگترین کتابفروشی مستقل دنیا فروشگاه Powell’s Books است و طرفداران زیادی دارد که علاقمند به قدم زدن و گم شدن در میان مجموعه کتابهای چاپی و سنتی هستند. حدود نیمی از کتابها در قفسههای این فروشگاه دست دوم هستند.
کتابفروشی پاول علاوه بر مجموعه کتابهای قابل توجهی که دارد یک استراتژی بازاریابی خاصی را نیز دنبال میکند. این کتابفروشی به بحثهای آنلاین در مورد کتابها و ادبیات نیز کمک میکند و از هشتگ در رسانههای اجتماعی برای ارتقای بخشهای تبلیغاتی خود استفاده میکند.
سخن پایانی
همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم نیچ مارکتینگ گزینهای خوب برای شرکتها و کسبوکارهای نوپا یا با بودجهی اندک است. به جای انتخاب یک بازار بزرگ و گم شدن در میان رقبای دیگر، کار خود را با یک جاویژه بازار شروع کنید و به ندرت بازار خود را گسترش دهید. از نکاتی که گفتیم برای موفقیت در این مسیر استفاده کنید.
در انتها به شما پیشنهاد میکنیم برای خواندن مطالب بیشتر به وبسایت
حوزه هنری دیجیتال مراجعه کنید.